(Ahmed İhsan) [do­ ğuşu: 1668] Edebiyat tarihimizde mühim yeri ve hizmeti olan ( Servetifün) ile ve birçok eserleri ve tercemelerile tanılan bay Ahmed İhsan, merhum Mehmed Halid Beyin oğludur. Soyu Kastamonu’nun Taşköprü kazasından Tokgöz oğlu saraç Abdurrahman ağadan üremiştir. Bunun için Ahmed İhsan ( Tokgöz ) ü soy adı olarak aldı.

​

Babası Erzurum muhasebecisi iken Ahmed İhsan orada doğmuştur. İlk ve orta tahsilini babasının defterdarlık ve Ordu muhasebeciliği vazifelerde bulunduğu Işkodrada ve Şamda gördükten sonra Istanbula gelerek 1887 de Mülkiye mektebinden çıkmıştır. Önce Hariciye terceme kalemine, sonra Tophane müşürlüğü tercümanlığına girmişse de memurluğu çabuk bırakarak gazete ve matbaa kurmıya uğraşmış, 1886 da (Şafak) adlı ve altı ay ömürlü bir risaleyi, 1889da bir buçuk yıl ya­ şayan (Ümran) risalesini kurmuştu.Nihayet 1890 da Alem matbaasını açtı ve 1891 de (Servetifünun) u neşre başladı.

 

O tarihtenberi çıkan, sonra (Uyanış) adını da alan (Servetifünun) Türkiyenin en eski ve en emekli bir mecmuasıdır. Yalnız Abdülhamid zamanında bir iki defa kapatılmış , mütareke yılları arasında da bir buçuk sene itilâf devletleri tarafından kapalı tutulmuştu. Ahmed İhsan arada resmî işlerde de bulunmuştu.                                           www.kastamonutarihi.com

​

Türk yayıncılığının öncülerinden Servet-ı Funun'un kurucusu Ahmet İhsan'ın Hatıraları Bir zamanlar Âli’de...

​

Ahmet İhsan Tokgöz'un 1888-1914 dönemini kapsayan anılan, Türkiye’de yayıncılığın ve dergiciliğin tarihi açısından olduğu gibi, Osmanlı'nın bu son çalkantılı yıllarının siyasal olaylarını ve kültür hayatını yansıtması açısından da bulunmaz değerde bir kitap. Tokgöz’ün eserinin “bulunmazlığı”, iletişimin Anı Dizisi’nden yayımlanana kadar fiziken de geçerli idi - 1930-31’de iki cilt olarak basılmış olan eser, dili özenleştirip açıklama notları ekleyerek yayına hazırlayan Alpay Kabacalı’nm kaydettiği gibi birçok kamusal kütüphanede bile bulunamıyordu.

​