top of page

SOFUZÂDE MEHMET TEVFİK

HAYATI

ŞİİRLERİ

ARAŞTIRMALAR

Sofuzade Melımed Tevfik (Safoğlu) Efendi Kastamonu'da doğup aynı yerde dünyasını değiştirmiş ve 1873 (1290) - 20.4.1960 tarihleri arasında yaşamıştır. Doğduğu şehirde ilk ve rüşdiye tahsilinden sonra döneminin meşhur alimlerinden Ballıklızade Ahmed Mahir Efendi (1860-1925)'den 1895-96 (1313) yılında icazetini almıştır. Mahlası Tevfik olan Sofuzade Mehmed Efendi, kısa bir süre memuriyet hayatı içinde bulunmuşsa da, aslında tüccar bir alim ve şairdir. Bir bakıma yolunu izlediği ve oldukça erken yaşında kaybettiği, tarihe ve edebiyata vakıf olan babası Sofuzâde Hafiz Abdullah Sıdkı Efendi (öl. 1896/1313) de medrese eğitimli olmasına ve kısa süre memuriyette bulunmasına rağmen hayatı boyunca ticaretle uğraşmıştır.

Sofuzade merhumu çocukluk ve gençlik yıllarımda yakınen tanıdım ve sohbetlerinde bulundum. Bulunduğum cenazesinde hissedilen manevi havayı, ilk defa burada ifade etmek istiyorum. Kalabalık bir cemaatle kılınan namazından sonra kabirdeki yerine tevdi edip şehir merkezine gelinirken sanki hava kararmış gibi idi ve herkeste anne babasını kaybetmiş hüzün hakim olmuştu.

İyi bir eğitim almış ve hayatı boyunca aralıksız ilim ve şiirle ömür tüketmiş biri olarak Sofuzade M. Tevfik Efendi, döneminde ve takip eden zamanlarda, erbabının şehadetlerine ilaveten burada yayımlanan manzumelerinden de anlaşılacağı üzere, güçlü bir şairdir. Çok sayıda şiiri vardır. Onun bir özelliği de, hemen her şiirinin altına tarih ve memleketi dışında yazılmışsa, bulunduğu yerin adım da koymasıdır. Henüz yayımlamadığımız şiirleri arasında bulunan siyasi olanları, onun toplumdan uzak ve kopuk kalmadığının, aksine bu gün için belge niteliği taşıyan şiirleriyle belirli bir dönemin olaylarına açıklık kazandırdığının delili olacaktır. Sofuzade şiirlerini genelde aruz vezni ile yazmıştır. Ancak hece vezni ile de yazdığı çok başarılı şiirleri vardır. Burada yayımlananlardan biri hece vezni, diğerleri aruz vezni ile yazılmıştır. İstanbul ağzına sahip olan ve başarılı bir şekilde kullanan şairimizin şiirlerinde bazı mahalli ağız hususiyetlerine de rastlanmaktadır.

bottom of page